باب اول- در تسبیح و تنزیه و ثنای پروردگار و توحید و مناجات با اودعاهای آن حضرت در مناجات و شکایت نمودن با خداوندصحیفه سجادیه جامعه
دعای دویست و هجده – مناجات و مدح و ثنای خداوند عزوجلّ «به نظم»
| مَــلِـیــكٌ عَــزِیــزٌ لاٰ یُــرَدُّ قَــضٰــاؤُہُ پادشاه با عـزتی که قـضایش بازگردانده نـمی‌شود عَـنٰــا كُــلُّ ذِی عِــزٍّ لِــعِــزَّةِ وَجْــهِــهِ هر صاحب عزتی در برابر عزت او خوار گشت پس لَــقَـدْ خَـشَـعَـتْ وَاسْـتَسْـلَـمَـتْ وَتَـضَـاءَ‌لَتْ خاشع شدند و تسلیم گردیدند و کوچک شدند وَفــیٖ دُونِ مٰــا عَــایَـنْـتَ مِـنْ فَـجَـعٰـاتِـهَا و در کمـتـر از آنـچـه مشـاهده نـمودی از فـجـایـع آن فَـجُــدَّ وَلاٰ تَــغْــفَــلْ فَــعَــیْـشُـكَ زَائِـلُ پس کوشا باش و غفلت مکن که زندگی تو در آن از بین می‌رود وَلاٰ تَــطْــلُــبِ الـدُّنْــیَــا فَـإِنَّ طِــلٰابَــهٰــا و دنیا را طلب مکن که طلب کردن آن |
عَــلِــیــمٌ حَــكِــیــمٌ نٰـافِــذُ الْاَمْــرِ قٰـاهِــرُ دانای حکیمی که امرش جاری است و او غالب فَــكُــلُّ عَــزِیــزٍ لِــلْــمُــهَـیْــمِـنِ صَــاغِــرُ هر عزیزی در برابر خداوند برپادارندۀ عالـم، کوچک است لِـعِــزَّةِ ذِی الْــعَــرْشِ الْــمُــلُــوكُ الْــجَــبٰــابِرُ در برابر عزت صاحب عرش، پادشاهان ستمگر إِلـیٰ رَفْــضِــهٰـا دٰاعٍ وَبِــالــزُّهْــدِ آمِــرُ برای نپذیرفتـن آن فراخوان و به زهد دستور دهنده‌ای است وَأَنْـتَ إِلـیٰ دَارِ الْــمَــنِــیَّــةِ صَــائِــرُ و تو به سوی سـرای مرگ خواهی رفت وَإِنْ نِــلْــتَ مِــنْــهَــا غِــبَّـهَـا لَــكَ ضَـائِـرُ هرچند چیزی از آن بدست آوری به زیان تو باشد[1] |
پی‌نوشت:
[1] . می‌گویم: صاحب صحیفۀ 4 مناجات منظومی را آورده است در صفحۀ 134، و دیگری در صفحۀ 144 – آنگونه که آنها را یافته است به خط بعضی از علما – و ما آن را می‌آوریم به همان صورت با وجود اعتقاد ما به عدم صحبت انتساب آن به آن حضـرت علیه‌السلام بسبب آنچه در آن است از ضعف در نظم و لفظ آن دو، که آن حضـرت علیه‌السلام، عین فصاحت و سـرچشمۀ بلاغت است! و سید امین به فساد نسبت آن دو به آن حضـرت علیه‌السلام، قطعاً نظر داده است در مقدمۀ صحیفه «5» و گفته است: عذر صاحب صحیفۀ «4» در آوردن آنها عدم آشنایی کامل او با زبان عربی می‌باشد، و آن دو عبارتند از:
الف- در مناجات منظوم:
| أَلَــمْ تَـسـْمَـعْ بِـفَـضْـلِـكَ یٰــا مُـنٰــایَ آیا شنیده‌ای به فضل خود ای آرزویم غَــرِیــقـاً فـیٖ بِــحٰــارِ الــْغَـمِّ حُـزْنـاً غرق شده در دریاهای غم به اندوه أُنٰــادِی بِـالــتَّـضَـرُّعِ كُــلَّ یَــوْمٍ ندا می‌دهـم با تـضــرع در هـر روز لَـقَـدْ ضَــاقَـتْ عَـلَـیَّ الْاَرْضُ طُــرّاً زمیــن بر من تنــگ آمــده اســت تـماماً فَــخُــذْ بِــیَــدِی فَــإِنِّــی مُــسْــتَــجِــیــرً پس دسـتم را بگـیر که من پنـاهنـده‌ام أَتَــیْــتُـكَ بٰـاكِــیـاً فَــارْحَــمْ بُــكَــائِـی آمدم به سوی تو گریه کنان پس رحم کن گریه‌ام را وَلِــیَ هَــمًّ وَأَنْــتَ لِــكَــشْــفِ هَــمّــیٖ مرا اندوهی است و تو برطرف کننده اندوهم هستی وَأَیْـقَــظَــنِـی الــرَّجٰــاءُ فَــقُــلْــتُ رَبِّـی بیدار ساخت مرا امید و گفتم ای پروردگارم تَـفَــضَّــلْ سَــیِّـدیٖ بِــالْــعَــفْــوِ عَـنِّـی لطف کن ای سـرورم با عفو کردنم |
دُعٰــاءً مِــنْ ضَــعِــیـفٍ مُــبْـتَـلٰاءِ دعــایی را، از نــاتــوانی گـرفـتار أَسِــیــراً بِــالــذُّنُـوبِ وَبِــالْــخَــطَـاءِ اســیــر گــنــاهــان و خــطــاهــا مُــجِــدّاً بِــالــتّــَبَــتُّــلِ وَالــدُّعٰــاءِ مــی‌‌کــوشــم به اخــلاص و دعـــا وَأَهْــلُ الْاَرْضِ مٰـــا عَــرِفُـــوا دَوٰائـــیٖ و اهـل زمـین دارویــم را نـشـناخـته‌اند بِـعَــفْــوِكَ یٰــا عَــظِــیــمُ وَیٰــا رَجَــائــیٖ به عفــو تو ای عــظیــم و امــید من حَــیَــائـیٖ مِــنْـكَ أَكْــثَـرُ مِــنْ خَــطَــائـیٖ حیای من از تو بیشتـر از خطایم می‌باشد وَلِــیَ دٰاءً وَأَنْــتَ دَوٰاءُ دٰائــیٖ و مرا دردی است و تو درمان درد من هستی رَجٰــائــیٖ أَنْ تُــحَــقِّــقَ لــیٖ رَجٰــائـیٖ امیدم این است که امیدم را محقق سازی فَــإِنِّــی فــیٖ بَــلاٰءٍ مِــنْ بَــلاٰئــیٖ که من از بلایی به بلایی دیگر گرفتار می‌شوم |
ب- و نیز در مناجات منظوم است:
| إِلَــیْــكَ یٰــا رَبِّ قَــدْ وَجَّــهْــتُ حٰــاجٰـاتیٖ به سوی تو پروردگارم نیازهایم را متوجه ساختم أَنْــتَ الْـعَـلِیــمُ بِـمٰا یَـحْـوِی الضَّـمِیرُ بِـهِ تو دانا هستی به آنچه ضمیر در بر دارد اِقْـضِ الْـحَـوَائِـجَ لــیٖ رَبِّـی فَـلَـسْـتُ أَرىٰ برآورده ساز جاجت‌ها را برام ای پروردگارم که نـمی‌بینم وَسِّـعْ بِـفَـضْـلِـكَ لـیٖ رِزْقــاً أَعِــیـشُ بِـهِ وسعت بده به فضلت برای من روزیـی که به آن زندگی کنم وَاغْــفِــرْ ذُنُــوبــیٖ بِــمٰا أَخْـطَـأْتُ وَارْحَمْنیٖ و ببخشای گناهانم را با آنچه خطا کردم و مرا رحم کن سَــهِّــلْ أُمُــوریٖ وَاخْــتِـمْـهٰا بـِمُـنْـقَـلَبِی آسان کن کارهایم را و پایان بده آنها را به سـرانجامم حَـقـِّقْ بِــجُــودِكَ آمٰــالــیٖ وَمُـنْـقَـلَـبـیٖ محقق سـاز به لطـفت آرزوهایم و سـرانجامم را وَلاٰ تُــؤٰاخِــذْنِــی بِــالـذَّنْــبِ تَــعْــلَــمُــهُ و مرا مگیر به گناهی که تو آن را می‌دانی اِجْـمَـعْ لِـیَ الشَّـمْـلَ فـیٖ أَهْـلـیٖ وَفـیٖ وَلَـدِی جمع کن برای من پراکـندگی را در خانواده و فرزنـدانـم یٰــا خَــالِــقــاً یٰــا مَــنْ لٰا شَــبِـیـهَ لَــهُ ای آفریدگار ای آنکه او را همانندی نیست یٰـا مَــنْ تَــعٰـالیٰ بِـلاٰ وَصْــفٍ یَـكُـونُ لَـهُ ای آنکه بلندمرتبه است بدون اینکه او را وصفی باشد |
وَجِــئْــتُ بٰــابَـكَ یٰــا رَبِّــی بِـحٰـاجٰـاتیٖ و بر در خانه‌ات آمده‌ام ای پروردگارم با حاجت‌هایم یٰــا عٰــالِــمَ الــسّــِرِّ عَــلاّٰمَ الْــخَــفِــیٰــاتِ ای دانــای راز و دانـنـدۀ پـنـهــان‌ها سِـوَاكَ یٰــا رَبِّ مِــنْ قَــاضٍ لِـحٰـاجٰـاتیٖ جـز تـو ای پـروردگارم برآورنـده‌ای بـرای حـاجـاتم یٰـا قٰـاسِـمَ الـرِّزْقِ مِـنْ فَــوْقِ السَّــمٰاوٰاتِ ای قسمت کننده روزی از بالای آسمان‌ها یٰــا رٰاحِــمَ الْـخَــلْـقِ فَـارْحَــمْ لـیٖ مُنٰاجٰاتیٖ این رحم کننده خلایق رحم کن به حال مناجاتم اُسْــتُــرْ عُــیُــوبـیٖ وَبَــلِّـغْـنـیٖ مُـرٰادٰاتـیٖ بپوشان عیب‌هایم را و برسان مرا به خواسته‌هایم بَـعْـدَ الْـمَــمٰـاتِ بِـرَوْضٰــاتٍ وَجَــنّٰـاتِ پـس از مـرگ در باغ‌ها و بـهـشــت‌ها وَاغْــفِــرْ بِــجُــودِكَ یٰـا رَبِّــی خَــطِــیـئٰـاتِی و ببخــش به لطـفـت ای پـروردگارم، خــطــاهــایم را وَرُدَّنِــی نَــحْــوَ أَحْــبٰــابِـی وَحَــبّٰـابِـی و مرا بازگردان به سوی عزیزان و دوستانم اِسْــمَــعْ دُعٰــائِـی وَیَــسّــِرْ لــیٖ مُــهِـمّٰــاتِی بشنو دعایم را و آسان ساز برای من کارهای مهم مرا لِـلْـوَاصِـفِــیـنَ وَلاٰ مَــدْحِ الْــبِــرِیّٰــاتِ برای وصف کنندگان و نه ستایشِ آفریدگان |
دریافت فایل PDF