اَلْحَمْدُ لِلّٰهِ الَّذِي خَلَقَ اللَّيْلَ وَالنَّهَارَ بِقُوَّتِهِ، وَمَيَّزَ بَيْنَهُمَا بِقُدْرَتِهِ، وَجَعَلَ لِكُلِّ وَاحِدٍ مِنْهُمَا حَدّاً مَحْدُوداً، وَأَمَداً مَمْدُوداً، يُولِجُ كُلَّ وَاحِدٍ مِنْهُمَا فیٖ صَاحِبِهِ، وَيُولِجُ صَاحِبَهُ فِيهِ بِتَقْدِيرٍ مِنْهُ لِلْعِبَادِ فِيما يَغْذُوهُمْ بِهِ، وَيُنْشِئُهُمْ عَلَيْهِ، فَخَلَقَ لَهُمُ اللَّيْلَ لِيَسْكُنُوا فِيهِ مِنْ حَرَكَاتِ التَّعَبِ وَنَهَضَاتِ النَّصَبِ، وَجَعَلَهُ لِبَاساً لِيَلْبَسُوا مِنْ رَاحَتِهِ وَمَنَامِهِ، فَيَكُونَ ذٰلِكَ لَهُمْ جَمَاماً وَقُوَّةً، وَلِيَنَالُوا بِهِ لَذَّةً وَشَهْوَةً
سپاس مخصوص خداست که شب و روز را به نیرویش آفرید و به قدرتش میان آن دو جدایی ایجاد کرد و برای هر یک از آنها مرزی مشخّص و زمانی گستـرده قرار داد، هر کدام را در درون دیگری وارد میکند، به سـرنوشت و تقدیری که از سوی او، برای بندگان مقرّر شده تا آنان را به این وسیله روزی رساند و رشد و پرورششان دهد. پس شب را برای بندگان آفرید تا در آن از حرکات خستگیآور و برپا ایستادنهای رِنجآور بیاسایند و آن را پوششی قرار داد تا از آسایش و خوابش بهرهمند شوند و نهایتاً از برکت نعمت شب، پیمانۀ وجودشان از نشاط و نیرو لبـریز شود و به وسیلۀ آن به لذّت و کام دل رسند
وَخَلَقَ لَهُمُ النَّهَارَ مُبْصـِراً لِيَبْتَغُوا فِيهِ مِنْ فَضْلِهِ، وَلِيَتَسَبَّبُوا إِلیٰ رِزْقِهِ، وَيَسْـرَحُوا فیٖ أَرْضِهِ، طَلَباً لِمٰا فِيهِ نَيْلُ الْعَاجِلِ مِنْ دُنْيَاهُمْ، وَدَرَكَ الآْجِلِ فیٖ أُخْرَاهُمْ، بِكُلِّ ذٰلِكَ يُصْلِحُ شَأْنَهُمْ، وَيَبْلُو أَخْبَارَهُمْ، وَيَنْظُرُ كَيْفَ هُمْ فیٖ أَوْقَاتِ طَاعَتِهِ، وَمَنَازِلِ فُرُوضِهِ وَمَوَاقِعِ أَحْكَامِهِ، ﴿لِيَجْزِيَ الَّذِينَ أَسَاؤُوا بِـمٰا عَمِلُوا وَيَجْزِيَ الَّذِينَ أَحْسَنُوا بِالْحُسْنٰى﴾.
و روز را برای بندگان روشنیبخش آفرید تا در آن به طلب فضل و احسانش برآیند و آن را وسیله و ابزاری برای رسیدن به رزق و روزیاش قرار دهند و در زمین او از پی به دست آوردن آنچه در آن سود بدون تأخیر و سـریع دنیای آنهاست و نیز رسیدن به منفعت دائـمی آخرتشان به راه افتند. به تـمام این امور کارشان را اصلاح میکند و کردارشان را میآزماید و مینگرد که در اوقات طاعتش و جایگاههای واجباتش و موارد احکامش چگونهاند؛ تا کسانی را که بد کردند، به خاطر کار زشتشان، کیفر دهد؛ و آنان را که خوبی کردند، با بهشت پاداش بخشد.
اَللّٰهُمَّ فَلَكَ الْحَمْدُ عَلیٰ مٰا فَلَقْتَ لَنٰا مِنَ الْإِصْبَاحِ، وَمَتَّعْتَنَا بِهِ مِنْ ضَوْءِ النَّهَارِ، وَبَصَّـرْتَنَا مِنْ مَطَالِبِ الْأَقْوَاتِ، وَوَقَيْتَنَا فِيهِ مِنْ طَوَارِقِ الآْفَاتِ. اَصْبَحْنَا وَأَصْبَحَتِ الْأَشْيَاءُ كُلُّهَا بِجُمْلَتِهَا لَكَ، سَمَاؤُهَا وَأَرْضُهَا، وَمٰا بَثَثْتَ فیٖ كُلِّ وَاحِدٍ مِنْهُمَا، سَاكِنُهُ وَمُتَحَرِّكُهُ، وَمُقِيمُهُ وَشَاخِصُهُ، وَمٰا عَلاٰ فِی الْهَوَاءِ وَمٰا كَنَّ تَحْتَ الثَّـريٰ.
خداوندا فقط تو را سپاس، بر این نعمت که تاریکی شب را شکافتی و روشنی صبح را آشکار کردی و ما را به شکافتـن تاریکی شب از روشنی روز بهرهمند ساختی و در راه به دست آوردن خوردنیها بینا فرمودی و از پیشامدهای ناگوار بلاها نگاه داشتی. شب را برای تو صبح کردیم و همۀ آفریدهها برای تو قدم در عرصۀ صبح گذاشتند. آسمان و زمینشان و آنچه در هر کدام از آنها پراکندهای، ساکن و جنبندهاش، ایستاده و روندهاش و آنچه در هوا بالا رفته و آنچه زیر خاک پنهان شده.
أَصْبَحْنَا فیٖ قَبْضَتِكَ، يَحْوِينَا مُلْكُكَ وَسُلْطَانُكَ، وَتَضُمُّنَا مَشِيَّتُكَ، وَنَتَصَـرَّفُ عَنْ أَمْرِكَ، وَنَتَقَلَّبُ فیٖ تَدْبیرِكَ، لَيْسَ لَنٰا مِنَ الْأَمْرِ إِلّٰا مٰا قَضَيْتَ، وَلاٰ مِنَ الْخَیْرِ إِلّٰا مٰا أَعْطَيْتَ، وَهَذَا يَوْمٌ حَادِثٌ جَدِيدٌ وَهُوَ عَلَيْنَا شَاهِدٌ عَتِيدٌ، إِنْ أَحْسَنَّا وَدَّعَنَا بِحَمْدٍ، وَإِنْ أَسَأْنَا فَارَقَنَا بِذَمٍّ.
در عرصهگاه ملکیت تو صبح کردیم. فرمانروایی و پادشاهیات ما را گرد آورده و ارادهات ما را جمع کرده. از برکت فرمانت، در کارها تصـرّف میکنیم و در سایۀ تدبیرت دگرگون میشویم. جز آنچه فرمانت بر آن صادر شده، برای ما کار و مطلبی نیست و جز آنچه را به ما بخشیدی، خیری وجود ندارد. امروز روز آفریده شدۀ جدیدی است و او بر ما گواه آمادهای است. اگر خوبی کنیم، ما را با سپاس ترک میکند؛ و اگر بدی کنیم، نکوهشکنان از ما جدا میشود!
اَللّٰهُمَّ صَلِّ عَلیٰ مُحَمَّدٍ وَآلِهِ، وَارْزُقْنَا حُسْنَ مُصَاحَبَتِهِ، وَاعْصِمْنَا مِنْ سُوءِ مُفَارَقَتِهِ بِارْتِكَابِ جَرِيرَةٍ أَوِ اقْتِـرَافِ صَغِیرَةٍ أَوْ كَبِیرَةٍ، وَأَجْزِلْ لَنٰا فِيهِ مِنَ الْحَسَنَاتِ، وَأَخْلِنَا فِيهِ مِنَ السَّيِّئَاتِ، وَامْلَأْ لَنٰا مٰا بَیْنَ طَرَفَيْهِ حَمْداً وَشُكْراً وَأَجْراً وَذُخْراً وَفَضْلًا وَإِحْسَاناً، اَللّٰهُمَّ يَسِّـرْ عَلَی الْكِرَامِ الْكَاتِبِینَ مَؤُونَتَنَا، وَامْلَأْ لَنٰا مِنْ حَسَنَاتِنَا صَحَائِفَنَا، وَلاٰ تُخْزِنَا عِنْدَهُمْ بِسُوءِ أَعْمَالِنَا.
خداوندا بر محمّد و آلش درود فرست و رفاقت و همنشینی با این روز را نصیب ما گردان و ما را از بد جدا شدن با او، همراه دست زدن به گناه و ارتکاب معصیت کوچک یا بزرگ، حفظ کن. و در آن بهرۀ ما را از خوبیها پر و پرپیمانه کن و از زشتیها تهی کن؛ و از ابتدا تا پایانش را، برای ما از سپاس و شکر و پاداش و اندوختۀ آخرتی و فضل و احسان، پُر فرما. خداوندا سختی و دشواری ما را به برکت تقوا و اعمال شایسته، بر کرام کاتبین که فرشتگان نویسندۀ اعمالاند، آسان ساز و صفحات پروندۀ ما را از خوبیها انباشته و تکمیل کن و ما را نزد فرشتگان نویسندۀ اعمال، به کردارهای زشتمان رسوا مساز.
اَللّٰهُمَّ اجْعَلْ لَنٰا فیٖ كُلِّ سَاعَةٍ مِنْ سَاعَاتِهِ حَظّاً مِنْ عِبَادَتِكَ وَنَصِيباً مِنْ شُكْرِكَ، وَشَاهِدَ صِدْقٍ مِنْ مَلَائِكَتِكَ. اَللّٰهُمَّ صَلِّ عَلیٰ مُحَمَّدٍ وَآلِهِ، وَاحْفَظْنَا مِنْ بَیْنِ أَيْدِينَا، وَمِنْ خَلْفِنَا وَعَنْ أَيْـمَانِنَا وَعَنْ شَمَائِلِنَا وَمِنْ جَمِيعِ نَوَاحِينَا، حِفْظاً عَاصِماً مِنْ مَعْصِيَتِكَ، هَادِياً إِلیٰ طَاعَتِكَ، مُسْتَعْمِلاً لِمَحَبَّتِكَ.
خداوندا در هر ساعتی از ساعات روز، بهرهای از بندگیات و سهمی از شکرگزاریات و گواه درست و پاکی از فرشتگانت، برای ما قرار ده. خداوندا بر محمّد و آلش درود فرست و ما را از پیش رو و پشت سـر و طرف راست و سمت چپ و از تـمام ناحیههایمان، حفظ کن؛ حفظی که ما را از نافرمانیات باز دارد و به فرمان برداریات راهنمایی کند و برای عشق و محبّتت به کار گیرد.
اَللّٰهُمَّ صَلِّ عَلیٰ مُحَمَّدٍ وَآلِهِ، وَوَفِّقْنَا فیٖ يَوْمِنَا هَذَا وَلَيْلَتِنَا هَذِەِ وَفیٖ جَمِيعِ أَيّٰامِنَا لِاسْتِعْمَالِ الْخَیْرِ، وَهِجْرَانِ الشَّـرِّ، وَشُكْرِ النِّعَمِ، وَاتِّبَاعِ السُّنَنِ، وَمُجَانَبَةِ الْبِدَعِ، وَالْأَمْرِ بِالْمَعْرُوفِ، وَالنَّهْيِ عَنِ الْمُنْكَرِ، وَحِيَاطَةِ الْإِسْلَامِ، وَانْتِقَاصِ الْبَاطِلِ وَإِذْلَالِهِ، وَنُصْـرَةِ الْحَقِّ وَإِعْزَازِەِ، وَإِرْشَادِ الضَّالِّ، وَمُعَاوَنَةِ الضَّعِيفِ وَاِدْرَاكِ اللَّهِيفِ.
خداوندا بر محمّد و آلش درود فرست و ما را در این روز و شبمان و در همۀ روزگارمان برای این امور موفّق بدار، به کارگیری خیر و دوری از شـرّ و شکر نعمتها و پیروی از روشهای نیک و دوری از نوآوریهای ضد اسلام و امر به معروف و نهی از منکر و پاسداری اسلام و کم کردن و خوار ساختـن باطل و یاری و گرامی داشت حق و راهنمایی گمراه و کمک کردن به ناتوان و پناه دادن به اندوهگین و ناراحت.
اَللّٰهُمَّ صَلِّ عَلیٰ مُحَمَّدٍ وَآلِهِ، وَاجْعَلْهُ أَيْـمَنَ يَوْمٍ عَهِدْنَاهُ، وَأَفْضَلَ صَاحِبٍ صَحِبْنَاهُ، وَخَیْرَ وَقْتٍ ظَلِلْنَا فِيهِ، وَاجْعَلْنَا مِنْ أَرْضیٰ مَنْ مَرَّ عَلَيْهِ اللَّيْلُ وَالنَّهَارُ مِنْ جُمْلَةِ خَلْقِكَ، أَشْكَرَهُمْ لِمٰا أَوْلَيْتَ مِنْ نِعَمِكَ، وَأَقْوَمَهُمْ بِـمٰا شَـرَعْتَ مِنْ شـرَائِعِكَ، وَأَوْقَفَهُمْ عَمّٰا حَذَّرْتَ مِنْ نَهْيِكَ.
خداوندا بر محمّد و آلش درود فرست و امروز را فرخندهترین روزی که تا کنون شناختهایم و برترین همنشینی که با او همراه بودهایم و بهتـرین زمانی که در آن به سـر بردهایم، قرار ده. و ما را از میان همۀ آفریدههایت، از خشنودترین کسانی که شب و روز بر آنها گذشته و شاکرترین کسانی که نعمتهایت را به آنان دادهای و مستقیمترین آنان، در عرصهگاه قوانینی که وضع کردهای و خویشتـندارترین مردمی که از نافرمانیات بیمشان دادهای، قرار ده.
اَللّٰهُمَّ إِنِّی أُشْهِدُكَ وَكَفىٰ بِكَ شَهِيداً، وَأُشْهِدُ سَمَاءَكَ وَأَرْضَكَ وَمَنْ أَسْكَنْتَهُمَا مِنْ مَلائِكَتِكَ، وَسَائِرِ خَلْقِكَ فیٖ يَوْمِي هٰذَا وَسَاعَتِي هٰذِەِ وَلَيْلَتِي هٰذِەِ، وَمُسْتَقَرِّي هٰذَا، أَنِّی أَشْهَدُ أَنَّكَ أَنْتَ اللّٰهُ الَّذِي لاٰ إِلَهَ إِلّٰا أَنْتَ، قَائِمٌ بِالْقِسْطِ، عَدْلٌ فِی الْحُكْمِ، رَؤُوفٌ بِالْعِبَادِ، مَالِكُ الْمُلْكِ، رَحيِمٌ بِالْخَلْقِ،
خداوندا قاطعانه تو را گواه میگیرم و تو از نظر گواه بودن کافی هستی و آسمان و زمینت و فرشتگانی که میان آسمان و زمینت ساکن کردهای و دیگر آفریدههایت را در امروزم و این ساعتم و این شبم و این جایگاهم گواه میگیرم که من شهادت میدهم که همانا تویی خدا؛ و خدایی جز تو نیست، بر پایۀ قسط، در داوری عدالت خالصی، بر بندگانت مهربانی، مالک هستی، رحیم به آفریدههایی،
وَأَنَّ مُحَمَّداً عَبْدُكَ وَرَسُولُكَ وَخِیَرَتُكَ مِنْ خَلْقِكَ، حَمَّلْتَهُ رِسَالَتَكَ فَأَدّٰاهَا، وَأَمَرْتَهُ بِالنُّصْحِ لِأُمَّتِهِ فَنَصَحَ لَهٰا. اَللّٰهُمَّ فَصَلِّ عَلیٰ مُحَمَّدٍ وَآلِهِ أَكْثَـرَ مٰا صَلَّيْتَ عَلیٰ أَحَدٍ مِنْ خَلْقِكَ، وَاٰتِهِ عَنّٰا أَفْضَلَ مٰا اٰتَيْتَ أَحَداً مِنْ عِبَادِكَ، وَاجْزِەِ عَنّٰا أَفْضَلَ وَأَكْرَمَ مٰا جَزَيْتَ أَحَداً مِنْ أَنْبِيَائِكَ عَنْ أُمَّتِهِ،
و شهادت میدهم که محمّد (صلی اللّٰه علیه و آله)، بنده و فرستاده و برگزیدهات، از میان آفریدههای توست. رسالتت را برعهدهاش گذاشتی و او حقّ آن رسالت را ادا کرد و حضـرتش را به خیرخواهی برای امّتش دستور دادی و او برای امّت خیرخواهی کرد. خداوندا بر محمّد و آلش درود فرست، بیش از آنچه بر احدی از آفریدههایت درود فرستادهای و از سوی ما بهتـرین چیزی که به یکی از بندگانت دادهای، به او عنایت کن و از ناحیۀ ما برترین و کریمانهترین پاداشی که به یکی از پیامبـرانت از طرف امّتش دادهای، به او بده،
إِنَّكَ أَنْتَ الْمَنَّانُ بِالْجَسِيمِ، وَالْغَافِرُ لِلْعَظِيمِ، وَأَنْتَ أَرْحَمُ مِنْ كُلِّ رَحِيمٍ. فَصَلِّ عَلیٰ مُحَمَّدٍ وَآلِهِ الطَّيِّبِینَ الطَّاهِرِينَ الْاَخْيَارِ الْاَنْجَبِینَ.
همانا تو بسیار احسان کنندهای، احسان کننده به نعمتهای کلان و آمرزندهای، آمرزندۀ گناهان بزرگ و تو از هر مهربانی مهربانتری، پس بر محمّد و آل پاکیزه و پاکش که نیکوکاران برگزیدهاند، درود فرست.