دعای نود و هفت – هنگامی که به ابر و برق نگاه می‌کرد و صدای رعد را می‌شنید

  دعا هنگام رعد و برق:

این نیایش سی و ششمین دعا از ادعیه صحیفه سجادیه و نود و هفتمین دعا از مجموعه دعاهای صحیفه جامعه می باشد.

حضرت زین العابدین (علیه السلام) در دعا هنگام رعد و برق به چگونگی نگاه انسان به رخدادهای طبیعی پرداخته اند و در این دعا رعد و برق را دو نشانه و دستیار از نشانه های خداوند که تحت فرمان او سودبخش یا زیان آورند، برشمرده اند.

امام سجاد (علیه السلام) در دعا هنگام رعد و برق بدست آوردن هر فرصتی را غنیمت دانسته تا انسان را به شکرگزاری فرمانروای هستی وادار کنند. در حقیقت مضامین این دعا گویای آنست که مؤمن واقعی، نظام هستی را هر لحظه در تسخیر اراده و قدرت خداوند می بیند و از هر حادثه ای برای توجه به نعمات پروردگار بهره می برد.

از ارکان اصلی دعا هنگام رعد و برق می توان به؛ سلطه خدا بر نظام طبیعی، قانونمند بودن آفرینش، نازل شدن ابر رحمت و دفع آفت، درخواست باران سودمند، پیامدهای خشکسالی، عدم توانایی دفاع در برابر قهر الهی، از بین بردن وسوسه و کینه دلها، شکر خداوند منان به خاطر حفظ کردن بندگان خود از بلاها و سپاسگزاری در برابر نعمت های حق تعالی اشاره کرد. 

  نکته طلایی دعا هنگام رعد و برق تأکید بر لزوم تضرع و زاری برای دفع بلاها و اعتراف به قدرت بی بدیل پرودگار است.

اَللّٰهُمَّ إِنَّ هٰذَیْنِ آیَتَانِ مِنْ آیَاتِکَ، وَهٰذَیْنِ عَوْنَانِ مِنْ أَعْوَانِکَ یَبْتَدِرَانِ طَاعَتَکَ بِرَحْمَهٍ نَافِعَهٍ أَوْ نِقْمَهٍ ضَارَّهٍ، فَلاٰ تُـمْطِرْنَا بِهِمٰا مَطَرَ السَّوْءِ، وَلاٰ تُلْبِسْنَا بِهِمٰا لِبَاسَ الْبَلَاءِ،

خداوندا همانا این «رعد و برق» دو نشانه از نشانه‌های تو و دو خدمتگزار از خدمتگزاران تو اَند؛ که در مقام فرمان بردن از تو، به رحمتی سودمند، یا عقوبتی زیان بخش، می‌شتابند؛ پس به وسیلۀ آن دو، باران زیان بار بر ما مباران و به سبب آن دو لباس بلا بر ما مپوشان،

اَللّٰهُمَّ صَلِّ عَلیٰ مُحَمَّدٍ وَآلِهِ، وَأَنْزِلْ عَلَیْنَا نَفْعَ هَذِہِ السَّحَائِبِ وَبَرَکَتَهَا، وَاصْـرِفْ عَنّٰا أَذَاهَا وَمَضَـرَّتَهَا، وَلاٰ تُصِبْنَا فِیهٰا بِآفَهٍ، وَلاٰ تُرْسِلْ عَلیٰ مَعَایِشِنَا عَاهَهً،

خداوندا بر محمّد و آلش درود فرست و فایده و برکت این ابرها را بر ما فرود آر و آزار و زیانش را از ما بگردان و از درون ابرها آفتی به ما نرسان و بر آنچه که معیشت ما بر آن استوار است، آسیبی نفرست،

اَللّٰهُمَّ وَإِنْ کُنْتَ بَعَثْتَهَا نِقْمَهً وَأَرْسَلْتَهَا سَخْطَهً، فَاِنّٰا نَسْتَجِیرُکَ مِنْ غَضَبِکَ، وَنَبْتَهِلُ إِلَیْکَ فیٖ سُؤٰالِ عَفْوِکَ، فَمِلْ بِالْغَضَبِ إِلَی الْمُشْـرِکِینَ، وَأَدِرْ رَحىٰ نَقِمَتِکَ عَلَی الْمُلْحِدِینَ.

خداوندا اگر این ابرها را به خاطر عقوبت برانگیخته‌ای و برای خشم فرستاده‌ای؛ ما از خشمت به تو پناه می‌آوریم و برای درخواست گذشت و عفوت، به درگاه تو زاری می‌کنیم؛ پس غضب و خشم را متوجّه مشـرکان کن و آسیای عقوبتت را نسبت به منحرفان به گردش آر.

اَللّٰهُمَّ أَذْهِبْ مَحْلَ بِلَادِنَا بِسُقْیَاکَ، وَأَخْرِجْ وَحَرَ صُدُورِنَا بِرِزْقِکَ، وَلاٰ تَشْغَلْنَا عَنْکَ بِغَیْرِکَ، وَلاٰ تَقْطَعْ عَنْ کَافَّتِنَا مَادَّهَ بِرِّکَ، فَإِنَّ الْغَنِیَّ مَنْ أَغْنَیْتَ، وَإِنَّ السَّالِمَ مَنْ وَقَیْتَ،

خداوندا خشکی سـرزمین‌های ما را به بارانت برطرف کن و شدّت خشم سینۀ ما را به رزق و روزی خود بیرون فرما و ما را از خود به غیر خود مشغول و سـرگرم مکن و مایه و منبع نیکی خود را از ما جدا مساز؛ چه این که بی‌نیاز کسی است که تواش بی‌نیاز کنی و سالـم کسی است که تواش از هر شـرّی نگاه داری،

مٰا عِنْدَ أَحَدٍ دُونَکَ دِفَاعٌ، وَلاٰ بِأَحَدٍ عَنْ سَطْوَتِکَ امْتِنَاعٌ، تَحْکُمُ بِـمٰا شِئْتَ عَلیٰ مَنْ شِئْتَ، وَتَقْضِی بِـمٰا أَرَدْتَ فِیمَنْ أَرَدْتَ.

نزد کسی جز دفاع تو نیروی دفاع نیست و برای احدی از عذاب تو، وسیلۀ حفظ و نگاه داری وجود ندارد؛ بر هرکسی که بخواهی، به هر چه که بخواهی، حکم می‌کنی؛ و به آنچه اراده فرمایی دربارۀ هر کس اراده کنی، فرمان می‌دهی.

فَلَکَ الْحَمْدُ عَلیٰ مٰا وَقَیْتَنَا مِنَ الْبَلَاءِ، وَلَکَ الشُّکْرُ عَلیٰ مٰا خَوَّلْتَنَا مِنَ النَّعْمَاءِ، حَمْداً یُخَلِّفُ حَمْدَ الْحَامِدِینَ وَرَاءَہُ، حَمْداً یَمْلَأُ أَرْضَهُ وَسَمَاءَہُ.

تو را سپاس بر آن‌که ما را از بلا نگاه داشتی و تو را شکر بر نعمت‌هایی که به ما دادی؛ سپاسی که سپاس سپاسگزاران را پشت سـر گذارد؛ سپاسی که زمین و آسمان خدا را پر کند.

إِنَّکَ الْمَنَّانُ بِجَسِیمِ الْمِنَنِ، الْوَهَّابُ لِعَظِیمِ النِّعَمِ، الْقَابِلُ یَسِیرَ الْحَمْدِ، الشَّاکِرُ قَلِیلَ الشُّکْرِ، الْمُحْسِنُ الْمُجْمِلُ ذُو الطَّوْلِ لاٰ إِلٰهَ إِلّٰا أَنْتَ إِلَیْکَ الْمَصِیرُ.

همانا تویی بسیار نعمت دهنده به نعمت‌های بزرگ، بخشندۀ نعمت‌های عظیم، پذیرندۀ سپاس اندک، قبول کنندۀ شکر ناچیز، نیکوکار و خوش‌رفتار، دارای احسان، معبودی جز تو نیست، پایان کار به سوی توست.