فرصت سوزی
برخی شنیده‌ها چنان با فکر و جان ما عجین می‌شوند که به مرور تبدیل به باور قلبی شده و تغییر دادن آنها ناممکن می‌شود. اعتقاداتی که سندی برای اثبات آنها نداریم و معمولاً به دنبال سنجش صحت آنها نیستیم. متأسفانه این مسئله در باورهای دینی هم وجود دارد و بسیاری از فرصت‌های طلایی ما را می‌سوزاند.
برای مثال اغلب ما باور داریم اگر بیشتر وقت و انرژی خود را در شب‌های قدر صرف خواندن چند صد رکعت نماز، چندین جزء قرآن و چند هزار ذکر نکنیم، بی‌بهره بوده‌ایم. در حالی که پروندۀ ثبت و ضبط اعمال ما شبیه به یک کوله پشتی سوراخ مدام در حال پر و خالی شدن است و رذائل و گناهان مثل موریانه‌ها در حال جویدن و سوراخ کردن این کیسه هستند. پس ما هر چه قدر هم ثواب عبادت برای خود ذخیره کنیم، عملاً آب در هاون کوبیده‌ایم و این ثواب‌ها از سوراخ‌های کوله‌پشتی‌مان بیرون می‌ریزند.
قبل از انجام هر عبادتی باید به فکر ترمیم قلب خود باشیم و سپس آن را از جواهر پر کنیم. عبادت‌هایی سرشار از کسالت و خستگی که بازتاب آنها در اخلاق روزانۀ ما نمود پیدا نکند، هیچ فایده‌ای نداشته و فقط برای ساعاتی وقت ما را پُر می‌کنند. قبل از انجام عبادات و اعمال گوناگون باید به فکر انس خود با خدا باشیم. باید ابتدا قلبمان رنگ خدا بگیرد.
شب قدر سفره‌ای است که خداوند برای ما گسترده و در میان اعمال گوناگون آن حتماً ذکر،دعا و عبادتی که با حال دلمان منطبق باشد، پیدا می‌شود. پس باید از بین آن همه غذای لذیذ اعمالی را انتخاب کنیم که قلبمان را درگیر آسمان کند، نه اینکه فقط جسم‌مان را خسته کند.
به ملاقاتی شیرین دعوتی
زیارت امام حسین (علیه‌السلام) از مهم ترین سفارشات در شب‌های قدر است. این سفارش در واقع تنظیم یک دیدار خصوصی بین ما و امام حسین (علیه‌السلام) است تا با کمک ایشان به مهندسی درستی در تنظیم تقدیرات‌مان برسیم. اما ما آن‌قدر کام‌مان از لذت زیارت شیرین می‌شود که کمتر به معنا و هدف آن می‌اندیشیم. زیارت به معنای دیدار و ملاقاتی‌ست که با نهایت میل و شوق همراه باشد و بُعد مکانی در این ملاقات چندان حائز اهمیت نیست. هر جا که تمرکز و توجه ما به سمت امام بود، می‌توانیم حضور ایشان را حس کنیم. قرائت زیارت عاشورا در خلوت شب‌های قدر هم برای این ملاقات انتخاب بسیار خوبی است. در این ملاقات عاشقانه رو‌به‌روی امام حسین می‌نشینیم و به او می‌گوییم که برای رقم زدن سرنوشت خود بسیار کوچکیم. دست‌هایمان را هم‌چون کودکی به دستان او گره می‌زنیم تا راه‌بلد مسیرمان شود.
ما در شب‌های قدر همواره در پی انتخاب و طلب بهترین تقدیرات از خدا هستیم و زیارت عاشورا زیباترین و عالی‌ترین تقدیرات به ما هدیه می‌کند. در حقیقت در این مکالمۀ شیرین و شورانگیز خود را سوار بر کشتی امام حسین (علیه‌السلام) به بهترین تقدیرات می‌رسانیم. اما آیا صرف شرکت در این ملاقات و قرائت این مکالمۀ عاشقانه آن تقدیرات عظیم انسانی را برای ما مقدّر خواهد کرد؟
از تو حرکت
حقیقت آن است که مقدّر شدن تقدیرات بدون تصمیم و تلاش برای تغییر سبک زندگی و هم‌سخ شدن با فرازهای این زیارت ممکن نیست. در اغلب فرازهای زیارت عاشورا که حدیثی قدسی است، خداوند سبک زندگی و حتی سبک مرگی مانند ائمه (علیهم‌السلام) را برای ما می‌خواهد. اما رسیدن به این مقام غیرقابل وصف فقط با خواندن یک زیارت نامه محقق نمی‌شود. باید در بیان این درخواست‌ها صادق و راستگو باشیم. این خواسته‌ها باید خواسته‌های واقعی ما باشند نه شهوتی هیجانی و گذرا. اگر حقیقتاً طالب این مقامیم باید سبک زندگی خود را تغییر داده و هم‌جهت با سبک زندگی امام حسین (علیه‌السلام) تنظیم کنیم. حیف که ما در بسیاری از موارد حاضریم مال و اعتبار هزینه کنیم، اما سبک زندگی و برنامه‌هایمان طبق سلیقۀ خودمان باشد.
در بین تقدیرات بی‌نظیری که در زیارت عاشورا طلب می‌کنیم، سه تقدیر از اهمیت فوق العاده‌ای برخوردارند:
مقام منتقم
ما در نبود امام‌مان یتیم هستیم. استعدادهای بی‌نهایت ما بدون حضور و تربیت امام تلف شده است. رشد در بخش انسانی بدون کمک امام به سختی ممکن است. این خسران‌ها که همه به علت نبود و غیبت امام معصوم برای ما ایجاده شده، باید در ما حس انتقام ایجاد کند.
در زیارت عاشورا منّت بزرگی بر ما گذاشته شده و مقام فرزندی اهل‌بیت (علیهم‌السلام) به ما نسبت داده شده است. در نتیجه ما باید این حق فرزندی را ادا کرده و به انتقام دوری از امام خود، تمام تلاش و هدف خود را روی یاری امام زمان‌مان و مقدمه سازی ظهور او متمرکز کنیم.
معیّت و همراهی با اهل‌بیت (علیهم‌السلام)
از تقدیرات بسیار مهمی که باید برای آن طلب، نقشه و برنامه‌ریزی داشته باشیم، مقام معیّت و همراهی با اهل‌بیت در دنیا و آخرت است. وقتی مدام با این خانواده در حال رفت‌وآمد باشیم، درمی‌یابیم که باید برای پرورش باطن انسانی خود تلاش کنیم. معیّت حقیقی اهل‌بیت (علیهم‌السلام) به این معناست که شبیه به آنها شویم. وقتی برنامه‌ها و سبک زندگی ما شبیه اهل‌بیت (علیهم‌السلام) باشد، می‌توانیم به این مقام دست پیدا کنیم.
تولد سالم
زمانی که در زیارت عاشورا می‌خوانیم: «خدایا وفاتم را مانند وفات محمد (صلی‌الله‌علیه‌وآله) و آل محمد (علیهم‌السلام) قرار بده»[1] در طلب مرگی سالم و قوی به قیامت هستیم. در مقالات قبلی گفتیم که مرگ تولد انسان به برزخ است و این تولد چند نوع است. انواع تولدها را نیز نام بردیم و هر کدام را توضیح دادیم. در این بند از زیارت عاشورا در واقع در طلب مقدر شدن تولد سالم به عالم آخرت هستیم. تقدیر نوع تولد ما به قدری مهم است، که در ملاقات با امام حسین (علیه‌السلام) عاجزانه آرزوی مقدر شدن مرگی خوب، قوی و سالم را از ایشان داریم.
در این مقاله از سلسله مقالات شب قدر پیرامون اهمیت زیارت امام حسین (علیه‌السلام) در کسب تقدیرات گفتیم و نوشتیم که این اتفاق می‌تواند در خانۀ ما و با تمرکز بر زیارت عاشورا اتفاق بیفتد. از این حدیث قدسی استفاده کردیم و شماری از قوی‌ترین تقدیرات را نام بردیم و گفتیم که در نهایت طلب تولد سالم بزرگ‌ترین دعای ما در شب‌های قدر است.
اگر شما هم تجربه‌ای از کسب تقدیرات انسانی در زیارت امام حسین (علیه‌السلام) داشته‌اید، خوشحال می‌شویم که آن را با ما به اشتراک بگذارید.
پی‌نوشت:
[1] اَللّهُمَّ اجْعَلْ مَحْیاىَ مَحْیا مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ مَماتى مَماتَ مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ