غفلت از فرصت ها و رحم های زمانی؛ پیامدها و راه های پیشگیری از آن

اشاره ای به اهمیت رحم های زمانی و مفهوم «غفلت از فرصت ها» 

یکی از مهم ترین و مؤثرترین عوامل شقاوت و بدبختی آدمی، غفلت است. اساساً وقتی سخن از غفلت به میان می آید، به این معناست که امری حقیقی وجود دارد که انسان نسبت به آن غفلت ورزیده و به آن توجهی ندارد. غفلت در فلسفۀ اسلامی مفهوم وسیع و گسترده ای دارد و شامل غفلت از خداوند، غفلت از معنویات، غفلت از شیطان، غفلت از معاد، غفلت از عمر، غفلت از استعدادها و در بیان کلی غفلت از اموری می شود که به نوعی با سعادت ما ارتباط دارد.

در این میان، یکی از مهم ترین انواع غفلت ها، «غفلت از فرصت ها و زمان های ویژۀ عمر» است. بدون شک در مسیر پر پیچ و خم زندگی هر کدام از ما، موقعیت ها و فرصت های طلایی فراوانی در تمامی شئون مادی و معنوی قرار می گیرد که مانند ابر بهاری در حال گذرند و ممکن است بر اثر غفلت و بی توجهی ما با چشم بر هم زدنی، به سرعت از دست رفته و چیزی جز حسرت برایمان باقی نگذارند. ما نمی توانیم فرصت ها را در گاو صندوق منزل خود ذخیره کنیم تا هر وقت دلمان خواست استفاده کنیم؛ زیرا فرصت ها محدودند و اگر به درستی و در زمان خودشان استفاده نشوند، چندان فایده ای برایمان نخواهند داشت.

گاه از یک فرصت کوتاه و به ظاهر ناچیز می توان در بُعد مادی و معنوی، به نتایجی رسید که در تمام طول عمر معمولی یک فرد هم قابل دستیابی نیست؛ یقیناً اگر همۀ ساعت های عمر ما دارای ارزش و قیمت مساوی بودند، شرایط بسیار سخت و خطرناک می شد؛ زیرا در این صورت، مثلاً برای جبران پنجاه سال عمر تلف  شدۀ خود، به پنجاه سال دیگر نیاز داشتیم؛ از این رو خداوند متعال ایامی را به طور خاص و ویژه برای سبقت گرفتن ما قرار داده تا در مدتی کم، جبران مافات و سال های از دست رفته شود. کما اینکه در روایات نیز تأکید شده است خود را در معرض نسیم های الهی و معنوی قرار دهید تا رستگار شوید.[1] در همین راستا، قوی ترین رحم های زمانی که خداوند متعال به آن ها عنایت ویژه نشان داده، ماه های رجب، شعبان و ماه مبارک رمضان است. نورانیت و قدرت ماه رجب به اندازه ای است که می تواند معادل 60 سال برای ما سازندگی ایجاد کند.

اگر کسی واقعاً دلش بیدار شده باشد و خودش را نه به صورت یک بدن و جسم؛ بلکه به صورت انسان سالکی ببیند که به سمت ابدیت در حرکت است، کاملاً می فهمد که این زمان، زمان بسیار خاصی است و با زمان های دیگر خیلی فرق دارد و می تواند تحول زیادی در نفس ایجاد کند. متأسفانه بسیاری از انسان ها این فرصت های طلایی را به راحتی از دست می دهند؛ به گونه ای که ماه رجب هم مثل ماه های قبل از آن می گذرد و همین طور ماه شعبان برایشان فرقی با ماه های دیگر نمی کند و ماه رمضان نیز به همین صورت سپری می شود!

پیشگیری و درمان غفلت از فرصت ها

بنا بر آنچه گفته شد، بزرگترین هنر زندگی، استفاده از فرصت های بی نظیری است که بر ما می گذرد و زمان استفاده از آن ها نیز محدود است. اکنون سؤال این است که چه کنیم تا در دام غفلت گرفتار نشویم و با زیرکی تمام بتوانیم از تک تک این فرصت ها و نسیم های رحمانی نهایت استفاده را ببریم؟

همان طور که پیش تر گفتیم، یک ساعت از رحم زمانی، معادل ده ها یا حتی هزار ساعت از زمان های دیگر سازندگی دارد. ما باید از قیمت و ارزش زمان های مختلف مطلع باشیم تا بتوانیم بهترین استفاده را از آن ها ببریم؛ مطمئناً یک انسان هوشیار که خود را شناخته و ابدیت را باور کرده، یک تقویم عبادی که در آن اندازه و ارزش زمان ها ثبت شده است، برای خود تهیه می کند؛ زیرا می داند زمان های مختلف، دارای ارزش های متفاوتی هستند.

برای استخراج ارزش زمان ها، دو کتاب بسیار مهم و کاربردی مفاتیح الجنان و المراقبات پیشنهاد می شود. کتاب مفاتیح الجنان به معنای کلیدهای بهشت ها، تألیف شیخ عباس قمی، کتابچه ای دقیق و ریاضی است که کاملاً با آخرت تنظیم شده است و کل ۳۶۵ روز سال را تجزیۀ ریاضی کرده و ارزش روزها و ساعت های آن را مشخص کرده است. کتاب المراقبات، تألیف مرحوم میرزا جواد آقا ملکی تبریزی نیز کتابی بسیار عمیق و کاربردی می باشد؛ ما با استفاده از این کتاب می توانیم رحم های زمانی را در طول سال شناسایی کرده و از آن ها برای سازندگی و جبران گذشته استفاده کنیم. این کتاب ها در نقش کمک مربی و دارای قواعد خاص می باشند؛ اگر نتوانیم از این قواعد به طور تخصصی استفاده کنیم، رحم های زمانی زیادی را از دست می دهیم؛ حتی ممکن است با بی سلیقگى و انتخاب یک خوراک یا زمان نامناسب، حال روحی خود را خراب کنیم.

در این مقاله ضمن اشاره به قدرت جبران پذیری رحم های زمانی، دربارۀ مفهوم غفلت از فرصت ها و رحم های زمانی صحبت کردیم و گفتیم که تنبلی و غفلت در هر کدام از رحم های زمانی رجب، شعبان و رمضان، ما را از کسب خیرات و برکات زمان های بعدی محروم خواهد کرد. در خصوص درمان غفلت و بی توجهی به این ایام نیز دو راهکار پیشنهاد شد.

شما چه راهکارهای دیگری را پیشنهاد می کنید که به کمک آن ها بتوانیم از فرصت ها و ایام ویژۀ عمرمان نهایت استفاده را ببریم و در دام غفلت گرفتار نشویم؟ منتظر شنیدن نظرات ارزشمندتان هستیم.

[1] رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلّم) می فرماید: «إِنَّ لِرَبِّکُمْ فِی أَیَّامِ دَهْرِکُمْ نَفَحَاتٍ أَلَا فَتَعَرَّضُوا لَهَا»