زمان‌های ویژه
شنیده‌اید که می‌گویند: «فلانی ره صد ساله را یک شبه طی کرد»؟
شاید فکر کنید این جمله یک عبارت مبالغه‌آمیز و کنایه از پیشرفت زیاد است، زیرا با حساب و کتاب زمینی امکان ندارد که بتوانیم در یک شب به اندازۀ صد سال راه را طی کنیم. اما این جمله نه کنایه است و نه اغراق، بلکه عین واقعیت است. در عالم دنیا زمان‌هایی وجود دارند که با استفادۀ صحیح از آنها می‌توان به اندازۀ صد سال، یا حتی بیشتر، مسیر تکامل را طی کرد. به این زمان‌های ویژه «رَحِم زمانی» می‌گویند.
- کدام ایام سال چنین قابلیتی دارند؟
- چرا واژۀ «رَحِم» را به آنها نسبت می‌دهیم؟
- معنای استفادۀ صحیح و به‌موقع از این زمان‌ها چیست؟
این‌ها مهم‌ترین سؤالاتی هستند که در ادامه به پاسخ آنها می‌پردازیم.
یک با یک برابر نیست!
از نظر ریاضی همۀ زمان‌ها باهم برابرند. مثلاً یک ساعت امروز دقیقاً معادل یک ساعت فرداست، اما از نظر قدرت سازندگی بعضی از زمان‌ها ارزش بیشتری دارند. برای توضیح مطلب لازم است به روند رشد جنین در رَحِم مادر اشاره کنیم. از لحظه‌ای که نطفه در رَحِم مادر شکل می‌گیرد تا زمانی‌که یک انسان به دنیا بیاید، نُه ماه بیشتر طول نمی‌کشد، اما این نُه ماه چنان قدرتی دارد که می‌تواند، همۀ لوازم مورد نیاز انسان را برای حیات دنیوی تأمین کند. در خود این نُه ماه هم بعضی از زمان‌ها ارزشمندتر و قدرتمندتر از سایر زمان‌ها هستند، مثلاً هشت هفتۀ آغازین شکل‌گیری جنین نقش موثرتری نسبت به بقیۀ ماه‌ها، در شکل‌گیری اندام‌های جنین دارد.
چنین رابطه‌ای در مورد برخی ایام سال نسبت به دیگر زمان‌ها نیز وجود دارد و به همین دلیل هم به این اوقات لفظ «رَحِم‌های زمانی» را نسبت می‌دهیم، زیرا این ایام به لحاظ قدرت سازندگی برتر و قوی‌تر از سایر ایام هستند و تکاملی که در نفس انسان ایجاد می‌کنند، بسیار بیشتر است. بنابراین اگر کسی از این رَحِم‌های زمانی درست استفاده کند، می‌تواند به اندازۀ صدها سال رشد و تکامل معنوی پیدا کند.
نمونه‌ای از این رَحِم‌های زمانی مربوط به جمعه است. شب و روز جمعه، در میان روزهای هفته از اهمیت ویژه‌ای برخوردارند، به‌طوری‌که اگر كسى در شب و روز جمعه كار خيرى انجام دهد، اثری دو برابر بر نفس او خواهد داشت. در طول یک شبانه‌روز نیز اوقات شب و سحر نسبت به سایر اوقات چنین حالتی دارند. شب نیمۀ شعبان، روز عرفه، ماه رمضان و شب‌های قدر نیز از جمله رَحِم‌های زمانی بسیار قدرتمندند که در بین همۀ آنها اهمیت شب‌های قدر از بقیه بالاتر است.
رَحِم زمانی ماه رمضان و شب‌های قدر
ماه رمضان نسبت به سایر ایام سال قابلیت‌های فوق‌العاده‌ای دارد، به طوری‌که حتی خوابیدن و نفس کشیدن در آن عبادت محسوب می‌شود و تلاوت یک آیه قرآن در این ماه معادل ختم قرآن در ماه‌های دیگر است. [[1]] در رَحِم ماه رمضان یک رَحِم قدرتمند دیگر به نام شب‌های قدر قرار گرفته که خودش به تنهایی برتر از هزار ماه است، یعنی تقریباً معادل عمر طبیعی یک انسان! شب قدر تا این اندازه قیمت دارد و به کسانی که از آن درست استفاده کنند هم، به همین اندازه قیمت می‌دهد. حقیقتاً خدا در ماه رمضان برای بندگانش سنگ تمام گذاشته است.
خداوند با خلق چنین زمان‌هایی می‌خواهد به انسان بفهماند، که رشد و تکامل انسانی کیفیتی روحانی است و ربطی به طول عمر انسان ندارد. برای تغییر کردن، زمان زیادی لازم نیست و گاهی فطرت یک انسان در عرض چند ثانیه بیدار می‌شود. در تاریخ نمونه‌های فراوانی از چنین اشخاصی وجود دارند که ره صدساله را یک شبه طی کرده‌اند.
زمانی برای بازگشت
رَحِم زمانی ماه رمضان و شب قدر بهترین زمان برای توبه و بازگشت است. انسان در هر شرایطی که باشد، نباید از رحمت خدا ناامید شود، زیرا کسی که از رحمت خدا ناامید است، خدا را کوچک‌تر از آن می‌داند، که گناهان او را ببخشد و این بی‌ادبی و جسارتی بزرگ به درگاه خداست. به همین دلیل هم پس از شرک هیچ گناهی بالاتر از ناامیدی نیست. پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌وآله) می‌فرماید: «گناهکاری که به رحمت خدا امیدوار است، از عابد مأیوس به درگاه خدا نزدیک‌تر است». [[2]]
در این مقاله به بررسی مفهوم رَحِم زمانی پرداختیم و دلیل این نام‌گذاری را توضیح دادیم. به علاوه خاصیت این زمان‌ها بر نفس را شرح دادیم و تعدادی از آنها را نیز نام بردیم. استفادۀ درست از این زمان‌ها اثری بسیار بزرگ بر زندگی ما می‌گذارد، یک آرزوی درست و از ته دل در این شب‌ها می‌تواند، مسیر زندگی ما را تغییر دهد. شما هم اگر تجربۀ استفاده از این رَحِم‌های زمانی را داشته‌اید، با نوشتن تجربۀ خود در بخش نظرات، ما را در آن شریک کنید.
پی‌نوشت:
[1] فضائل الأشهر الثلاثة، ص 97
[2] کنزالعمال، ح 5869